Primary Health Care ในประเทศอื่นๆ

              การดูแลสุขภาพขั้นปฐมภูมิ  หรือ Primary Health Care เป็นบริการสุขภาพที่มีความสำคัญเพราะใกล้ชิดกับประชาชนมาทที่สุด  ในประเทศไทยนั้นพวกเราพี่น้องสาธารณสุขคงทราบกันดีเกี่ยวกับงานนี้อยู่แล้ว    แล้วประเทศอื่นๆจะเป็นอย่างไรนะ

                เริ่มที่ประเทศ CANADA  จากบทความ Health  Care System  ในประเทศแคนาดา  ในหัวข้อ Primary  Health Care  ปี 2004 (http://www.hc-sc.gc.ca/hcs-sss/prim/index-eng-php) ได้กล่าวว่าเมื่อชาวแคนาดามีความต้องการดูแลสุขภาพ  พวกเขาจะนึกถึงบริการสุขภาพขั้นปฐมภูมิเสมอ    ตัวอย่างเช่น    การเยี่ยมบ้านโดยแพทย์   การรับคำปรึกษาจากพยาบาล    บริการสายด่วนสอบถามข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับสุขภาพ     การขอคำปรึกษาจากเภสัชกร     ระบบบริการสุขภาพขั้นปฐมภูมิเป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้สุขภาพของชาวแคนาดาดีขึ้นและทำให้ระบบการดูแลสุขภาพมีคุณภาพและยั่งยืนอยู่ได้      ที่ประเทศแคนาดา  รัฐบาลจะให้ความสำคัญกับระบบดูแลสุขภาพและบริการสุขภาพขั้นปฐมภูมิเป็นอย่างมาก      มีการสนับสนุนงบประมาณเพื่อพัฒนาระบบดูแลสุขภาพและบริการสุขภาพขั้นปฐมภูมิอยู่เสมอ   ในบทความ Primary  Health Care  in  CANADA ได้กล่าวว่าประเทศแคนาดาจะมีการประชุมประจำปีเกี่ยวกับ Primary  Health Care    ซึ่งดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องทุกปี  ยกตัวอย่าง เช่น การประชุมในปี 2004  ผู้นำด้าน Primary  Health Care  ได้ประชุมแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำงานเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพขั้นปฐมภูมิ  การปรับปรุงระบบบริการใหม่    มีการทดสอบการใช้Model ต่างๆเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ        การเรียนรู้เกี่ยวกับปัญหาและประโยชน์ที่เกิดจากการใช้ Model และร่วมกันวิเคราะห์ประเด็นสำคัญต่างๆ   เช่น       การพัฒนา Model การดูแลสุขภาพขั้นปฐมภูมิและการบูรณาการเพื่อพัฒนาระบบสุขภาพ     การปฏิรูประบบ     การจัดตั้งทีมงานดูแลสุขภาพ  การปฏิรูประบบดูแลสุขภาพสำหรับส่วนกลางและส่วนภูมิภาค    การส่งเสริมการเข้าถึงบริการศูนย์สุขภาพชุมชน   การเข้าถึงบริการสุขภาพและการให้บริการนอกสถานบริการนอกเวลาปฏิบัติงานประจำ    งบประมาณในการดูแลสุขภาพ  รวมถึงการพิจารณาการปฏิรูประบบดูแลสุขภาพขั้นปฐมภูมิโดยรัฐบาล      นอกจากนี้ในบทความยังได้กล่าวถึงความสำคัญของ Primary  Health Care  ว่าเป็นนโยบายที่สำคัญที่สุดด้านการดูแลสุขภาพ  Primary  Health Care  เป็นศูนย์กลางของความสำเร็จในระบบการดูแลสุขภาพ  โดยระบบของ Primary  Health Care  จะเน้นที่บริการแบบ Delivery   ทีมสุขภาพ    และให้ความสำคัญกับ Promotion และ Prevention เป็นพิเศษ  มีการทบทวนระบบต่างๆ เช่น  การสร้างเครือข่ายดูแลสุขภาพ    การจัดตั้งศูนย์สุขภาพ   อาสาสมัครในครัวเรือน กลุ่มเพื่อนช่วยเพื่อน   พยาบาลชุมชน  การดูแลผู้สูงอายุ   เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนาระบบดูแลสุขภาพให้ดีขึ้น โดยมีการกำหนดเกณฑ์ตัวชี้วัดและการประเมินระบบ Primary  Health Care  ที่ชัดเจน

                 ส่วนในประเทศนิวซีแลนด์นั้น   จากข้อมูล  Ministry  of   Health ในหัวข้อ Primary  Health Care (http://www.moh.govt.nz/moh.nsf ) ในปี 2006 – 2010         ได้มีการจัดทำยุทธศาสตร์และโปรแกรมการปฏิบัติงานเกี่ยวกับPrimary  Health Care  โดยในปี 2010 โปรแกรมที่จัดทำขึ้นจะเน้นที่เป้าหมายความสำเร็จ 5 ประการ  ได้แก่   ชุมชนแห่งความรู้  การพัฒนาระบบบริการสุขภาพขั้นพื้นฐานเพื่อลดความไม่เสมอภาค    ส่งเสริมบริการ Delivery   การพัฒนาศักยภาพ     การเป็นเจ้าของร่วมกันและความรับผิดชอบต่อระบบดูแลสุขภาพขั้นปฐมภูมิและผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นและเพื่อให้บรรลุตามเป้าหมายได้กำหนดแนวทางการทำงาน 4 ประการ ได้แก่  งบประมาณ    การพัฒนาระบบบริการ  โครงสร้างพื้นฐานและการพัฒนาหน่วยงาน การบริหารจัดการการเปลี่ยนแปลง                   ระบบ Primary  Health Care  ที่เข้มแข็งเป็นศูนย์กลางสำคัญของการปรับปรุงระบบสุขภาพในนิวซีแลนด์  โดยเฉพาะการลดความไม่เท่าเทียมกันด้านการเข้าถึงระบบบริการสุขภาพในกลุ่มประชาชนต่างๆ    มีการกำหนดยุทธศาสตร์ Primary  Health Care  เพื่อให้มีทิศทางที่ชัดเจนสำหรับการพัฒนาระบบดูแลสุขภาพขั้นปฐมภูมิในอนาคต  กำหนดหลักการทำงาน เป้าหมายและวัตถุประสงค์ของระบบดูแลสุขภาพ      ระบบ Primary  Health Care  ในนิวซีแลนด์เกี่ยวพันกับการได้รับการดูแลสุขภาพจากผู้ประกอบวิชาชีพในชุมชนซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นพยาบาลเวชปฏิบัติ    ระบบ Primary  Health Care จะครอบคลุมไปถึงบริการป้องกันโรค การให้สุขศึกษา  การให้คำปรึกษา การคัดกรองเพื่อค้นหาโรค

                ส่วนในประเทศญี่ปุ่น ผู้รับผิดชอบด้านสุขภาพได้แก่ กระทรวงสุขภาพ  แรงงานและสวัสดิการ  Ministry  of   Health, Labour and Welfare ซึ่งให้ความสำคัญกับPrimary  Health Care  เช่นกัน  ดังเห็นได้จาก บทความ Review of  Primary Health Care  in   Japan               ของ Dr Kozo Tatara  แห่งโรงเรียนการแพทย์มหาวิทยาลัย Osaka (อ่านเพิ่มเติมได้ที่ http://www.wpro.who.int/NR/rdonlyres/5D57F8D6-5C3B.../jpn.pdf) จากการอ่านบทความ เรื่อง การทบทวนการดูแลสุขภาพขั้นปฐมภูมิในประเทศญี่ปุ่น กล่าวถึงระบบการดูแลสุขภาพขั้นปฐมภูมิทั้งหมด  ได้แก่  นโยบาย  การปฏิรูปองค์กรสุขภาพ  ระบบงบประมาณ ระบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์  ระบบโครงสร้างพื้นฐาน ระบบยาและเวชภัณฑ์การแพทย์  ระบบการจัดการและวางแผน  ระบบสารสนเทศ  และกำหนดนิยามของ  Primary Health Care ที่ชัดเจน  บทความนี้กล่าวว่า  Primary Health Care เกิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่น ตั้งแต่ศตวรรษที่19 และมีความพยายามที่จะพัฒนาระบบสุขภาพเพื่อประชาชนของประเทศ  ในแต่ละประเทศต่างมีการพัฒนาระบบ Primary Health Care โดยคำนึงถึงความต้องการของประชาชนและปัจจัยทางวัฒนธรรม    บริการPrimary Health Care ที่สำคัญได้แก่ บริการการป้องกันโรคและการรักษาซึ่งควรมีการร่วมมือกันระหว่างสองบริการนี้ อย่างเช่นในประเทศอังกฤษมีการจัดตั้งบริการสุขภาพแห่งชาติขึ้นในปี 1948  ความสำเร็จของ Primary Health Care อยู่หลัก 5 ประการ  ได้แก่ ความเท่าเทียมกัน    ความร่วมมือของชุมชน  ความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน  ความเหมาะสมทางเทคโนโลยีและต้นทุน  ถ้าบริการการป้องกันโรคและการรักษาไม่ยึดหลัก 5 ประการนี้จะไม่สามารถเรียกว่าเป็นระบบสุขภาพที่แท้จริง    ความสำเร็จที่เห็นได้ชัดเจนของระบบ Primary Health Care  ในญี่ปุ่น คือ การมีอายุคาดเฉลี่ยของประชากรยืนยาวที่สุดในโลกในรอบ 50 ปีที่ผ่านมา  โดยชายมีอายุคาดเฉลี่ย 77.19  ปี  และ 83.82ปี  ในหญิง ซึ่งเป็นผลมาจากความพยายามของการส่งเสริมระบบบริการสาธารณสุขและบริการทางการแพทย์อย่างทั่วถึง    การมีอายุยืนยาวของประชาชนมีความเกี่ยวข้องกับแบบแผนการดำเนินชีวิตและปัจจัยที่หลากหลายอันส่งผลต่อปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น มะเร็ง  โรคหัวใจ  เบาหวาน นโยบายที่สำคัญของญี่ปุ่น ได้แก่ Healthy  People 2000 และNational Health Promotion  in  the 21^st Century  มีการรณรงค์เกี่ยวกับ Public health อย่างจริงจัง    กำหนดหลักในการดำเนินงาน 4 ประการ ได้แก่ เน้นหลักการป้องกันระยะแรกและส่งเสริมการให้ความรู้และจัดโปรแกรมในชุมชน  ส่งเสริมสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมความร่วมมือกันระหว่างหน่วยงานต่างๆด้านบริการสุขภาพ ส่งเสริมบริการสุขภาพที่ขึ้นกับหลักฐานทางวิทยาศาสตร์  นอกจากนี้ยังมีการจัดตั้งศูนย์สุขภาพชุมชนในเขตเทศบาลเพื่อให้บริการสุขภาพ  มีการจัดตั้งศูนย์บริการสาธารณสุขเพื่อให้บริการประชาชนทั่วไปเกี่ยวกับข้อมูลข่าวสาร  จัดทำโครงการต่างๆเพื่อป้องกันเหตุรำคาญ  การส่งเสริมสิ่งแวดล้อม โดยสรุปแล้วนิยามของ Primary Health Care   ของญี่ปุ่น คือ การร่วมมือกันของบริการสาธารณสุขและบริการการแพทย์เพื่อส่งเสริมสุขภาพประชาชนนั่นเอง

                สรุปได้ว่า Primary Health Care   มีความสำคัญจริงๆ ไม่เช่นนั้นอารยประเทศเหล่านี้คงไม่เห็นความสำคัญหรอก 

แปล-เรียบเรียง:ขวัญดาว  กล่ำรัตน์